Odpowiedzialność porządkowa pracownika

Odpowiedzialność porządkowa pracownika

Tak jak pracodawca ponosi odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika, tak samo pracownik ponosi odpowiedzialność za niewywiązywanie się należycie ze swoich obowiązków. Zgodnie z  art. 108 k.p. ponosi on odpowiedzialność porządkową. Czym jest odpowiedzialność porządkowa pracownika? Poniżej jej najważniejsze zasady.

Należy pamiętać, że pracodawca w stosunku do pracownika może w pewnych sytuacjach stosować karę upomnienia lub karę nagany. O jakich sytuacjach mowa? O takich, w których pracownik nie przestrzega ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy bądź usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Kiedy pracodawca może zastosować karę pieniężną? Są trzy takie przypadki:

•   pracownik nie przestrzegał przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych,
•  pracownik opuścił pracę bez usprawiedliwienia,
•  pracownik przyszedł do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywał alkohol w czasie pracy

 Co ważne, kara pieniężna za jedno przekroczenie nie może być wyższa niż jednodniowe wynagrodzenie pracownika, a łączne kary pieniężne nie mogą przekraczać dziesiątej części wynagrodzenia miesięcznego przypadającego pracownikowi do wypłaty. Należy pamiętać, że kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od momentu, kiedy pracodawca dowie się o naruszeniu przepisów bhp i po upływie 3 miesięcy od momentu, kiedy pracownik dopuścił się tego naruszenia. Zanim jednak pracodawca wymierzy karę, musi wysłuchać on pracownika.

Pracodawca, w momencie wymierzania kary, powinien wziąć pod uwagę trzy aspekty:
- rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych,
- stopień winy pracownika
- oraz jego dotychczasowy stosunek do pracy.

Pracownik otrzymuje karę - i co dalej?  Może on w ciągu 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia go o ukaraniu wnieść sprzeciw. O tym, czy sprzeciw ten zostanie uwzględniony czy nie decyduje pracodawca. Ten ostatni musi jednak najpierw zapoznać się ze stanowiskiem organizacji związkowej, która reprezentuje pracownika. Pamiętajmy, że jeżeli sprzeciw  w ciągu 14 dni od daty wniesienia nie zostanie odrzucony, automatycznie zostaje on uwzględniony. Na tym jednak nie koniec  - w przypadku odrzucenia sprzeciwu, pracownik może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia wystąpić do sądu pracy o uchylenie zastosowanej wobec niego kary.

Odpowiedzialność za mienie powierzone pracownikowi

W pewnych sytuacjach pracownik ponosi pełną odpowiedzialności za powstałe szkody. Za szkodę powstałą w powierzonym mu (z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się) mieniu pracownik odpowiada w pełnej wysokości, jeśli szkoda ta dotyczy:

• pieniędzy, papierów wartościowych,  kosztowności,

• narzędzi i instrumentów lub podobnych przedmiotów, a także środków ochrony indywidualnej oraz odzieży  i obuwia ochronnego. 

 Pamiętajmy jednak, że pracownik nie poniesie odpowiedzialności, jeśli wykaże, że zaistniała  szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych.

 Odpowiedzialność pracownika za szkodę wyrządzoną pracodawcy

Pracownik może również wyrządzić pracodawcy szkodę na skutek nie wykonania bądź nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych. Wówczas  odpowiada on zgodnie z regulacjami zawartymi w  kodeksie pracy. Aby jednak do tego doszło i pracownik poniósł odpowiedzialność za swoje czyny, musi wystąpić związek przyczynowy między  działaniem lub zaniechaniem pracownika a wyrządzoną szkodą.  Jeśli taki związek występuje, wówczas pracownik ponosi odpowiedzialność za szkodę w granicach rzeczywistej straty poniesionej przez pracodawcę. Należy zaznaczyć, że odszkodowanie nie może jednak przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody. Co ważne, w ten sposób ustalana jest wysokość odszkodowania, gdy szkoda została wyrządzona z winy nieumyślnej. Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest zobowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.